Edward Jasiński

---

Życiorys

W latach 1906–1916 Edward Jasiński uczęszczał do c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach, które zakończył eksternistycznie w czerwcu 1917 roku. W październiku 1916 roku wstąpił jako ochotnik do Armii Austro-Węgier. Udzielał się na froncie rosyjskim aż do lutego 1917, kiedy to został ranny i trafił do szpitala wojskowego. Po wyzdrowieniu skierowano go do szkoły oficerskiej w Opawie, skąd wiosną 1918 roku został przeniesiony do 8 Batalionu Strzelców Bośniacko-Polskich, stacjonującego na Węgrzech. W tym czasie Jasiński uczestniczył w walkach na froncie włoskim jako dowódca plutonu.

Pod koniec października 1918 roku został wzięty do niewoli przez Włochów i trafił do obozu jenieckiego. Po wojnie aktywnie uczestniczył w formowaniu pułku im. Adama Mickiewicza, pełniąc w nim funkcję dowódcy plutonu. W lutym 1919 roku wyruszył ze swoim pułkiem do Francji, gdzie ukończył kurs oficerski i uzyskał promocję do stopnia podporucznika. W kwietniu 1919 roku powrócił do Polski, gdzie w szeregach 52 pułku piechoty Strzelców Kresowych brał udział w walkach na froncie ukraińskim, a później w wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie tych potyczek Jasiński odniósł ciężkie rany.

W 1922 roku został zweryfikowany i awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty, z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku. Dnia 20 października 1924 roku przeniesiono go do Korpusu Ochrony Pogranicza. 1 stycznia 1927 roku, po awansie do stopnia kapitana piechoty, Jasiński objął dowództwo pułkowej szkoły podoficerskiej. W 1928 roku został instruktorem i wykładowcą w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Trzy lata później, w 1931 roku, objął stanowisko dowódcy kompanii w 20 pułku piechoty w Krakowie, a w 1934 roku dowodził 8 kompanią w III batalionie 32 pułku piechoty w Działdowie.

Po ukończeniu kursu dla dowódców batalionu w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, został mianowany dowódcą I batalionu 32 pułku piechoty w Modlinie. Na majora awansowano go ze starszeństwem na 19 marca 1939 roku, zajmując 8. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku zimował w I batalionie 32 pułku piechoty, walcząc w rejonie Ciechanowa, a następnie jako część załogi Twierdzy Modlin. Po kapitulacji twierdzy 29 września 1939 roku został wzięty do niewoli przez Niemców i osadzony w obozie jenieckim w Działdowie, skąd zwolniono go w październiku 1939 roku.

Od marca 1940 roku Jasiński zaangażował się w działalność konspiracyjną ZWZ w Krakowie, pełniąc funkcję zastępcy komendanta Obwodu Kraków-Miasto do kwietnia 1941 roku. W lipcu 1941 roku został przeniesiony do Inspektoratu Rejonowego ZWZ Puławy. Później, w listopadzie 1941 roku, przeprowadził się do Okręgu ZWZ/AK Lublin, gdzie objął stanowisko inspektora okręgowego Wojskowej Służby Ochrony Powstania. 11 listopada 1943 roku awansował do stopnia podpułkownika służby stałej piechoty. W lutym 1944 roku Jasiński objął stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego Lublin AK, organizując dywersję oraz oddziały partyzanckie. Kierował również przygotowaniami do Akcji „Burza” i w lipcu 1944 roku dowodził odtworzonym 8 pułkiem piechoty Legionów AK.

Na rozkaz komendanta okręgu zlikwidował 8 pułk piechoty Legionów AK, po czym wrócił do Lublina. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną nie zaprzestał działalności w konspiracji, wspierając sieć wywiadowczą w strukturach PKWN. Po aresztowaniach żołnierzy AK przez NKWD, Jasiński przygotował plan odbicia więźniów z więzienia na Zamku Lubelskim oraz uchwałę zorganizowania oddziału do jego realizacji. 15 października 1944 roku na odprawie Komendy Obwodu Lublin AK wydano mu rozkaz o tworzeniu drużyn bojowych do realizacji wyroków podziemnego sądownictwa i dywersji.

W dniu 16 października 1944 roku Jasiński został aresztowany przez kontrwywiad Armii Czerwonej SMIERSZ w Lublinie i osadzony w areszcie NKWD przy ul. Chopina, gdzie przeszedł miesiąc śledztwa, w czasie którego był brutalnie torturowany. Osadzony w izolatce w więzieniu na Zamku Lubelskim. 7 marca 1945 roku Wojskowy Sąd Okręgowy w Lublinie wydał wyrok, skazując go na karę śmierci (sygnatura akt R 156/45). Wyrok został zatwierdzony 13 marca 1945 roku przez Michała Żymierskiego. Dwa dni później, 15 marca 1945 roku, został zamordowany w więzieniu na Zamku Lubelskim w Lublinie, na egzekucję wyniesiony na noszach.

Miejsce jego pochówku pozostaje nieznane do dzisiaj, a symboliczna mogiła mieści się na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie. 24 października 1990 roku został rehabilitowany przez Sąd Najwyższy w Warszawie.

Awanse

Edward Jasiński zdobył szereg awansów wojskowych, które odzwierciedlają jego postęp w karierze. Oto szczegóły tych awansów:

• porucznik – 1922, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r,
• kapitan – 1 stycznia 1927 roku,
• major – 19 marca 1939 roku,
• podpułkownik – 11 listopada 1943 roku.

Ordery i odznaczenia

Edward Jasiński zdobył liczne odznaczenia za swoje heroiczne działania i zasługi. Jego osiągnięcia w dziedzinie wojskowości są podkreślone przez szereg odznaczeń, w tym:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
• Krzyż Walecznych (otrzymany trzykrotnie, w tym po raz drugi i trzeci w 1939 roku),
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921.

---

Oceń: Edward Jasiński

---