Ferdynand Kudelka


Ferdynand Kudelka, ur. w sierpniu 1842 roku w Kętach, wówczas w Galicji, a zmarły 15 maja 1906 roku w Krakowie, to postać, która poprzez swoje zainteresowania stała się jednym z pierwszych badaczy staropolskiej sztuki wojennej.

Pomimo iż Kudelka był samoukiem i nie posiadał formalnego wykształcenia akademickiego, jego pasja i determinacja pozwoliły mu na znaczący wkład w historiografię wojskową. Jego ojciec Karol, Czech z pochodzenia, był burmistrzem Kęt, natomiast matka Barbara, pochodząca z rodziny niemieckiej, miała ogromny wpływ na jego wychowanie. Interesującym jest również fakt, że jego młodszy brat, Szczęsny, był znanym przyrodnikiem i profesorem Akademii Rolniczej w Dublanach.

Kudelka rozpoczął edukację w Wadowicach, a następnie ukończył Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. W wieku siedemnastu lat, w 1859 roku, wstąpił do wojska austriackiego, gdzie zdobył cenne doświadczenie wojskowe, kończąc szkołę kadecką przy 56. pułku piechoty. Dołączył do kampanii wojskowych tej epoki, w tym do bitwy pod Sadową podczas wojny austriacko-pruskiej w lipcu 1866 roku.

Po zakończeniu służby wojskowej w 1872 roku, gdzie osiągnął stopień kapitana, Kudelka podjął pracę jako urzędnik pocztowy w miastach takich jak Tarnów, Kraków oraz Nowy Sącz. Zainspirowany własnym doświadczeniem oraz bogatymi zbiorami Maksymiliana Marszałkowicza, zaczął badać polskie bitwy z XVI i XVII wieku, co miało znaczący wpływ na rozwój polskiej historiografii militarnym.

Wyróżniał się w swoich badaniach, jednak jego prace zyskiwały różne opinie. Krytyka często dotyczyła wyolbrzymiania polskich sukcesów militarnych, które miały stanowić odpowiedź na niemieckie publikacje, a także ograniczonego krytycznego podejścia do źródeł. Mimo to, jego analizy dostarczały cennych szczegółów historycznych oraz szerszego kontekstu zachodnioeuropejskiego dla opisywanych wydarzeń.

Publikował swoje badania w miejscowych czasopismach, takich jak "Ateneum", "Bellona" oraz "Przegląd Powszechny". W swojej karierze Kudelka opublikował m.in.:

  • Bitwa pod Kircholmem 27 IX 1605 r. ("Ateneum", 1883),
  • Bitwa pod Lubieszowem 17 IV 1577 r. ("Rozprawy Akademii Umiejętności Wydziału Historyczno-Filozoficznego", 1877),
  • Bitwa pod Kłuszynem 4 VII 1610 r. ("Bellona", 1920),
  • Bitwa pod Humiennem 1619 ("Przegląd Powszechny", 1902),
  • Siły polskie w odsieczy wiedeńskiej (1884).

Był także autorem prac dotyczących taktyki wojskowej, zarówno w kontekście dawnym, jak i współczesnym. Niestety, wiele z jego dzieł pozostało w rękopisach, które zaginęły w czasie II wojny światowej. Kudelka pozostawił po sobie dwóch synów, Tadeusza i Władysława, który również związany był z naukami przyrodniczymi jako botanik.


Oceń: Ferdynand Kudelka

Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:23