Jan Kanty, znany również jako Jan z Kęt czy Jan Wacięga, to postać o ogromnym znaczeniu w historii Polski. Urodził się 24 czerwca 1390 roku w Kętach, a swoje życie zakończył 24 grudnia 1473 roku w Krakowie. Był on polskim prezbiterem rzymskokatolickim oraz profesorem na Uniwersytecie Krakowskim, gdzie miał znaczący wpływ na rozwój intelektualny swoich studentów oraz lokalnej społeczności.
Jan Kanty uznawany jest za świętego w Kościele katolickim, co świadczy o jego wielkiej duchowej i moralnej wartości. Jego życie i działalność są do dziś inspiracją dla wielu, a jego wspomnienie jest obchodzone w dniu, w którym zmarł.
Życiorys
Jan Kanty, urodzony w okolicach 24 czerwca 1390 roku w Kętach, rozpoczął swoją edukacyjną podróż w 1413 roku, kiedy to podjął studia z zakresu sztuk wyzwolonych na Akademii Krakowskiej. Już na przełomie lat 1417 i 1418 uzyskał tytuł magistra, co otworzyło przed nim wiele możliwości.
Między 1418 a 1421 rokiem złożył święcenia kapłańskie w Kościele Matki Bożej Wniebowziętej w Tuchowie. Jego kariera akademicka rozwijała się, a w 1421 roku objął stanowisko rektora szkoły klasztornej bożogrobców w Miechowie, gdzie przez kolejne siedem lat poświęcał się przepisywaniu cennych rękopisów.
W 1429 roku Jan powrócił do wykładania na Akademii Krakowskiej, a w 1424 roku zyskał tytuł prepozyta Kolegium Większego. Znany był ze swej aktywności, pełniąc funkcję dziekana Wydziału Sztuk Wyzwolonych w latach 1432–1433 oraz 1437–1438. Zdecydował się w 1429 roku na podjęcie studiów teologicznych pod kierunkiem Benedykta Hessego, które ostatecznie zakończył w roku 1443.
W trakcie tego okresu Jan spełniał swoje kapłańskie obowiązki, a również został kanonikiem w kościele św. Floriana oraz proboszczem parafii w Olkuszu, chociaż szybko się z tego stanowiska wycofał. Wkrótce po tym uzyskał doktorat z teologii, stając się jednym z czołowych intelektualistów swoich czasów.
Jan uczył wielu znaczących uczniów, w tym Mikołaja Ligatorisa, Jana z Dąbrówki oraz Izajasza Bonera. Choć tworzył różne rozprawy naukowe, niestety żadna z nich nie zachowała się do naszych czasów. Zgodnie z katolicką tradycją, Jan miał odbyć pielgrzymki do Rzymu i Ziemi Świętej, jednak brak jest dowodów potwierdzających te informacje w źródłach historycznych.
Jan Kanty zmarł 24 grudnia 1473 roku w Krakowie, gdzie został pochowany w kościele św. Anny. Jako wybitny teolog i filozof, był zwolennikiem koncyliaryzmu, co czyni go istotną postacią w historii Kościoła katolickiego.
Kult
Jan Kanty, znany również jako św. Jan z Kęt, został beatyfikowany 27 września 1680 roku przez papieża Innocentego XI, a następnie kanonizowany 16 lipca 1767 roku przez papieża Klemensa XIII.
W Polsce, wspomnienie liturgiczne tego świętego, które jest obowiązkowe, obchodzone jest 20 października. Jest to dzień poświęcony czci Jana Kantego, w którym wierni mogą oddać hołd jego pamięci.
Relikwie Jana Kantego znajdują się w barokowym grobowcu, zwanym konfesją, który jest zlokalizowany w kościele św. Anny w Krakowie. To miejsce stało się ważnym punktem pielgrzymkowym dla tych, którzy pragną oddać cześć temu świętemu.
W ikonografii, Jan Kanty jest często przedstawiany w todze i birecie, co symbolizuje jego związek z nauką i dydaktyką. Niezwykle charakterystyczny jest wizerunek, na którym święty trzyma lilię oraz towarzyszy mu student, którego okrywa profesorską togą, ukazując jego rolę jako nauczyciela i opiekuna młodzieży akademickiej.
W 1737 roku, papież Klemens XII ogłosił Jana Kantego patronem Polski oraz Litwy. Ponadto, święty ten zyskał tytuł patrona Uniwersytetu Krakowskiego, co podkreśla jego znaczenie w dziedzinie edukacji i duchowości.
Jan Kanty jest również patronem wielu innych miejsc oraz grup społecznych, w tym Kęt, Krakowa, archidiecezji krakowskiej i lubelskiej, diecezji bielsko-żywieckiej, a także nauczycieli, profesorów oraz studentów. Wspiera on także szkoły katolickie, organizację „Caritas” oraz Papieskie Kolegium Polskiego w Rzymie. Ponadto, jego dziedzictwo kontynuują Kanonicy Regularni Św. Jana Kantego (SJC) oraz stowarzyszenie studenckie Bratnia Pomoc Akademicka im. św. Jana z Kęt „Cantianum” w Krakowie.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Ignacy Drabczyński | Ludwik Miksa | Ludwik Mroczek | Henryk Zątek | Adam DyczkowskiOceń: Jan Kanty