Wilhelm Topinek, urodzony 16 stycznia 1880 roku w Kętach, był znaczącą postacią w polskiej historii, wyróżniającą się jako działacz socjalistyczny oraz związkowy.
Pełnił także funkcję posła na Sejm II kadencji w okresie II Rzeczypospolitej, co podkreśla jego wpływ na życie polityczne w tym czasie.
Życiorys
Wilhelm Topinek przyszedł na świat 16 stycznia 1880 roku w Kętach, będąc synem Józefa. Jego edukacja obejmowała sześć klas wydziałowych oraz szkołę przemysłową. Zawodowo związał się z pracą jako tokarz-metalowiec, a swoje umiejętności szlifował w Sanoku, a następnie w Krakowie.
Topinek był aktywnym członkiem Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, a od 1908 roku piastował stanowisko w jej Komitecie Wykonawczym. Pełnił funkcję prezesa zarządu Związku Metalowców w Fabryce Wagonów. Jednocześnie, od 1905 roku był krajowym sekretarzem Związku Metalowców działającego w Krakowie.
Od października 1918 roku reprezentował PPSD w Polskiej Komisji Likwidacyjnej, będącej pierwszym polskim rządem na terenie Galicji. W związku z >podjętą akcją strajkową, stanął na czele protestu trwającego od 6 czerwca do 25 lipca 1919 roku w sanockiej Fabryce Wagonów.
Od 1919 roku, po zjednoczeniu partii, należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, gdzie zasiadał w Radzie Naczelnej. Od lat 1928–1934 pełnił rolę wiceprzewodniczącego, a od 1934 do 9 maja 1937 roku przewodniczącym Rady Naczelnej PPS. Później, od lutego 1937 roku, był członkiem władz partii, a od 9 maja 1937 roku zasiadał w Centralnym Komitecie Wykonawczym PPS. Jego aktywność obejmowała również członkostwo w Centralnym Komitecie Wykonawczym w latach 1937–1939.
Pełnił także dodatkowe role – od 1920 roku był sekretarzem generalnym, od 1927 roku członkiem egzekutywy, a od 1937 roku wiceprzewodniczącym Komisji Centralnej Klasowych Związków Zawodowych, którą kierował po objęciu przez Jana Kwapińskiego stanowiska prezydenta Łodzi 23 marca 1939 roku.
W marcu 1928 roku został wybrany posłem na Sejm II kadencji (1928–1930) i był z członkiem klubu Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów. Do jego zasług należy również sekretariat Związku Zawodowego Metalowców i członkostwo w organach krajowych, które zajmował od 1919 do 1939 roku. Topinek był także jednym z polskich delegatów na Nadzwyczajne Kongresy Międzynarodowej Federacji Związków Zawodowych: III w 1923, IV w 1927 oraz V w 1930 roku.
Na początku XX wieku mieszkał w Posadzie Olchowskiej. W dniu 29 września 1906 roku poślubił w Sanoku Walerię Konieczną, pochodzącą z tej samej miejscowości (ur. 1879). Ich dom rodzinny, określany jako Willa „Pod Topolami”, zmieniająca się w szereg lat według potrzeb, znajdował się w Sanoku przy ówczesnej ul. Zielonej 23, a obecnie jest znany jako Dom Harcerza w Sanoku. W Warszawie mieszkał przy ulicy Leszno 53.
W obliczu wydarzeń we wrześniu 1939 roku uczestniczył w obronie Warszawy, gdzie był liderem sekcji technicznej w zorganizowanym Robotniczym Komitecie Pomocy Społecznej, który powstał z inicjatywy PPS. Znajdował się wśród członków Robotniczego Komitetu Pomocy Społecznej oraz był jednym z organizatorów Robotniczych Brygad Obrony Warszawy i Komitetu Obywatelskiego przy Dowództwie Obrony miasta. Według jednego ze źródeł został poważnie ranny na ul. Oboźnej i zmarł podczas bombardowania, gdy przewożono go do szpitala. Inne relacje wskazały, że zmarł we wrześniu 1939 roku. Zgodnie z informacjami prasowymi z 4 października 1939 roku, w tamtym czasie działał jako przedstawiciel związków robotniczych w Komitecie Obywatelskim, który obradował nad kluczowymi sprawami dotyczącymi życia Warszawy po jej kapitulacji.
Przypisy
- Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 85.
- Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 84.
- Polska niepodległa: encyklopedia PWN, Bartłomiej Kaczorowski, Danuta Borowska-Mostafa. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, str. 158.
- Józef Ząbkiewicz. Dom i jego gospodarze. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484), s. 5, 01.05.1989 r.
- Józef Ząbkiewicz. Harcerska ulica – harcerski dom. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 29 (464), s. 5, 10-20 października 1988 r.
- W. Smreczyński (Zygmunt Zaremba), Jak powstawał WRN, w: Perspektywy walki. Zbiór artykułów i rozpraw pod redakcją Z. Zaremby, Paryż, luty 1947, s. 59.
- W kilku wierszach. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 264, s. 1, 04.10.1939 r.
- W kilku wierszach. „Codzienna Gazeta Handlowa”. Nr 72, s. 8, 28.03.1939 r.
- Nowy C. K. W. Polskiej Partii Socjalistycznej. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 127B, s. 2, 10.05.1937 r.
- Józef Ząbkiewicz. Z kart historii SFA. Jak organizował się ruch związkowy w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 10 (103), s. 5, 01-10 kwietnia 1978 r.
- Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 164.
- W księdze małżeństw z 1905 określony jako „Wilhelm Topinka”.
- a b c Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku / (zespół 491, sygn. 21). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 20.
- W powyższym źródle wskazano formę nazwiska „Topinka”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Gabryl | Paweł Graś | Marion Anthony Zioncheck | Józef Hałat | Janusz ChwierutOceń: Wilhelm Topinek